NAGRODA BOOKERA 2021

26 lipca tego roku poznamy długą listę nominacji do tegorocznej edycji Nagrody Bookera – mojej ulubionej nagrody literackiej na świecie, a ja nie przedstawiłem jeszcze wpisu dotyczącego ubiegłorocznej edycji. Najpierw myślałem, że zrobię video post na ten temat (po nabyciu całej nominowanej trzynastki książek), potem miałem nadzieję, że przeczytam książkę – laureatkę, a potem … zapomniałem. Zbliżają się nowe nominacje i właśnie ukazało się polskie wydanie książki -  ubiegłorocznej zwyciężczyni, dlatego zdecydowałem się jednak wrócić do tematu, bo Booker Prize to bardzo istotna i prestiżowa nagroda.

Dawniej nagrodę za książkę wydaną w Wielkiej Brytanii mogli otrzymać autorzy tworzący w języku angielskim i pochodzący ze Zjednoczonego Królestwa lub innych krajów tzw. Commonwealth, czyli Wspólnoty Narodów – krajów byłego brytyjskiego imperium kolonialnego. W 2014 roku doszło jednak do reformy zasad przyznawania nagrody i szansę otrzymania nominacji zagwarantowano także pisarzom amerykańskim oraz przedstawicielom innych nacji, tworzących w języku angielskim. Warunkiem jest, by książka ukazała się w okresie 1 października – 30 września.

Corocznie w lipcu publikowana jest lista 13 nominowanych twórców i ich dzieł – tzw. długa lista, we wrześniu pojawia się skrócona lista, zwykle z sześcioma tytułami, a w październiku lub listopadzie poznajemy nazwisko zwycięzcy.

W ubiegłym roku na długiej liście, wyselekcjonowanej przez jury pod przewodnictwem Mayi Yasanoff, znalazły się następujące powieści:

Anuk Arudpragasam „A Passage North” (Sri Lanka)

Rachel Cusk “Second Place” (Wielka Brytania / Kanada)

Damon Galgut „The Promise” (Republika Południowej Afryki)

Nathan Harris „The Sweetness of Water” (USA)

Kazuo Ishiguro “Klara and the Sun” (Wielka Brytania)

Karen Jennings „An Island” (Republika Południowej Afryki)

Mary Lawson „A Town Called Solace” (Kanada)

Patricia Lockwood “No One Is Talking About This” (USA)

Nadifa Mohamed “The Fortune Men” (Somalia / Wielka Brytania)

Richard Powers “Bewilderment” (USA)

Sunjeev Sahota “China Room” (Wielka Brytania)

Maggie Shipstead “Great Circle” (USA)

Francis Spufford “Light Perpetual” (Wielka Brytania)

Ubiegłorocznym zwycięzcą został południowoafrykański pisarz Damon Galgut za powieść „The Promise” („Obietnica”), Jest to rodzinna saga, obejmująca cztery dekady. W każdej z tych dekad dochodzi do śmierci w rodzinie farmerów Swartów, która ma duży wpływ na dalsze losy bohaterów. Tytułowa obietnica dotyczy życzenia umierającej żony farmera, która nalega, aby Salome, ich czarnoskóra służąca, otrzymała prawo własności do zamieszkiwanego przez nią domu na rodzinnej posesji. Jak zachowają się dzieci farmerów w obliczu życzenia matki? Jestem w trakcie lektury tej świetnej powieści i wkrótce na blogu podzielę się obserwacjami dotyczącymi książki.

Dla autora – Damona Galguta – była to już trzecia nominacja, wcześniej otrzymał je za wydane w Polsce powieści „Dobry lekarz” i „W obcym pokoju”. Galgut nie był jedynym autorem, który otrzymał kolejną nominację. W gronie finalistów znalazł się laureat Nagrody Nobla i Nagrody Bookera z 1989 za powieść „The Remains of the Day” – Kazuo Ishiguro, który był ponadto nominowany do Bookera trzykrotnie – za „An Artist of the Floating World”, „When We Were Orphans” i „Never Let Me Go”. Richard Powers otrzymał wcześniej dwie nominacje – za „Orfeo” i „The Overstory”, a następująca trójka pisarzy była uprzednio nominowana raz: Mary Lawson za „The Other Side of the Bridge”, Rachel Cusk za „In the Fold” oraz Sunjeev Sahota za „The Year of Runaways”. Pozostali twórcy to bookerowi debiutanci.

Prawdziwi literaccy debiutanci otrzymują nominacje niezwykle rzadko. W ubiegłym roku udało się to dwojgu pisarzy: Patricii Lockwood i Nathanowi Harrisowi.

Dotychczas tylko dwie książki z bookerowej trzynastki 2021 (nazywanej przewrotnie Booker’s dozen) doczekały się polskiego przekładu – zwycięska „Obietnica” Damona Galguta oraz fantastyczna „Klara i słońce” Ishiguro – powieść, o której pisałem jeszcze przed ubiegłoroczną edycją nagrody. Ciekawe, jaką paletę interesujących literackich propozycji rozpostrze przed nami tegoroczna edycja. Sięgajcie po książki spod znaku Booker Prize – to niesamowite teksty prezentujące różne kultury, różne poglądy i różne światy.