MAŁGORZATA LEBDA „ŁAKOME”, Wydawnictwo Znak 2023

Dawno już nie pisałem o literaturze, nieomal kompletnie oddając się filmowi, najwyższa zatem pora na post literacki, a w nim o jednej z najważniejszych książek, jakie przeczytałem w 2024 roku.

Małgorzata Lebda to przede wszystkim uznana poetka. Nic zatem dziwnego, że jej prozatorski debiut, wyróżniana przez cały rok powieść „Łakome, przesycona jest poetyckością.

Główna bohaterka powraca po latach nieobecności do rodzinnej wsi – Maj. Głównym motywem jej powrotu jest poważna choroba babki, która odegrała w życiu bohaterki niebagatelną rolę – przejęła opiekę i wychowanie nad dziewczynką, która w nieszczęśliwym wypadku straciła obydwoje rodziców. Bohaterka – narratorka przywozi ze sobą swoją przyjaciółkę / partnerkę, Ann, i razem towarzyszą babce w jej ostatnich dniach.

Dni we wsi mijają leniwie, babka rozpaczliwie trzyma się życia i nie chce odejść, a wszystko to odbywa się na tle pięknej wiejskiej przyrody – lasów, rzeki, pól, kwiatów. Od tych niezwykłych poetyckich obrazów pisarka przechodzi do realistyczno-naturalistycznych opisów miejscowej rzeźni. Poznajemy też całą galerię postaci – mieszkańców Maja i okolicznych wiosek. Ludzie ci mają do naszej bohaterki wiele szacunku, pamiętają ją z jej dzieciństwa, mają świadomość, że w mieście wiele osiągnęła i niby jest jedną z nich, ale jest jednak inna.

Ciekawym bohaterem jest też dziadek, który bezgranicznie kocha babkę, mimo że wcześniej nie do końca potrafił jej to okazać. W obliczu choroby i zbliżającej się śmierci całkowicie zmienia swoje życie, przekształca też dom i jego okolicę, żeby ułatwić babce życie w chorobie.

Wolno tocząca się akcja prowadzi czytelnika ku nieoczekiwanemu zakończeniu. Książka jest podzielona na krótkie fragmenty – obrazy, które dają czytającemu pełen wizerunek wsi, jej mieszkańców – zarówno ludzi, jak zwierząt, jej okolicy, a przede wszystkim rodziny – głównej bohaterki, Ann i jej dziadków. W powieści widzimy wiele miłości, oddania, poświęcenia, walki o życie i o godność.

Książkę czyta się w niesamowity sposób – jej poetyckość i obrazowość zostają z czytelnikiem na długo. Z pozoru krótka i prosta, wolno tocząca się historia jest niezwykle zajmująca i przejmująca i mówi dużo o nas, współczesnych Polakach. Opisy kontrastu między przybyłymi do Maja kobietami a mieszkańcami wsi budzą wiele refleksji.

„Łakome” Małgorzaty Lebdy to piękne współczesne polskie dzieło. Cieszę się, że miałem szansę do niej dotrzeć. Książka jako jedyna powieść w tym roku bardzo zasłużenie znalazła się w finałowej siódemce nagrody Nike. Bardzo tę pozycję polecam, choć nie jest to łatwa i sympatyczna w odbiorze lektura.

Moja ocena: 9/10